استفاده از ارگانیسم های شاخص

چون تعداد ارگانیسم های بیماری زا موجود در آب‌های آلوده اندک است و جداسازی و شناسایی آنها نیز مشکل می‌باشد لذا ارگانیسمی که فراوان‌تر است و راحت نیز مورد آزمون قرار می‌گیرد معمولا به عنوان عامل شاخص مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای کسب اطلاعات بیشتر در ادامه با ما همراه باشید.

ویژگی ارگانیسم های شاخص ایده آل به شرح زیر است

• در حضور آلودگی مدفوعی وجود داشته باشد
• تعداد آنها باید برابر یا بیشتر از ارگانیسم های بیماری زا موردنظر باشد
• باید توانایی بقای بیشتری از ارگانیسم بیماری زایی که جانشین آن شده است را در محیط نشان دهد.
• شاخص نباید بیرون ارگانیسم میزبان تولیدمثل کند
• جداسازی و شمارش شاخص باید سریع‌تر از ارگانیسم بیماری زا باشد

انواع باکتری ها

باکتری های کلفرمی

انواع باکتری های میلی گرم- منفی که می توانند در دمای C 5 و 0 = 35 لاکتوز را به گاز تخمیر کنند ( یا در دوره نهفتگی 2 +- 24 ساعت تا 3 -+48 ساعت و در محیط مناسب یکی کلنی مشخص تولید کنند) . نژاد های از این باکتری وجود دارند که با این تعریف همخوانی ندارد.

تمام باکتری های لوله ای چهار جنس از خانواده انتر باکتروسیا دارند که عبارت اند از اشرشیا، کلیسیلا، سیترو باکتر و انترو باکتر. از این گروه جنس اشرشیا ( نوع اشرشیا کلی) ظاهرا رایجترین نمونه آلودگی به مدفوع است.

باکتری کلیفرمی مدفوع

یک گروه باکتری کلیفرمی مدفوع بر اساس توانایی تولید گاز (با کلنی ) در دمای بالا کشت c 2 و 0-+ 24.5 به مدت 24 ساعت ) شناسایی شد.

کلیسسلا

تمام مجموعه باکتری های کلیفرم شامل جنس کلیسیلا می شود . باکتری های کلیسیلا که در مقابل گرما مقاوم اند در دسته باکتری های کلیفرمی مدفوع نیز قرار دارند. این دسته را در دمای c 0.5 -+ 35 و به مدت 2 -+ 24 ساعت کشت می دهند .

ای . کلی

ای . کلی یکی از باکتری های کلیفرمی است و بیش از سایر جنس های باکتری های کلیفرمی نشان دهنده منبع مدفوعی است.

استرپتوکوکو های مدفوع

از این گروه به همراه باکتری های کلیفرمی مدفوع برای تعیین منشأ آلودگی به مدفوع (انسانی یا حیوانی اهلی ) استفاده می شد. بعضی از گونه های این گروه را که ظاهرا در همه جا وجود دارند نمی توان با روشهای تجزیه معمولی به آسانی از استرپتو کوکو واقعی مدفوعی تمییز داده که این امر استفاده از آنها را به عنوان ارگانیزم شاخص دچار خدشه می کند.

کوکهای روده ای

دو گونه از استرپتوکوکوهای مدفوع – یعنی، قاسالیس وس. فاسیم ویژه ترین استرپتو کوکوهای انسان در گروه استرپتوکوکوهای مدفوعی. با حذف گونه های دیگر به روش های تجزیه ای، دو گونه شناخته شده را می توان جداسازی و شناسایی کرد. کوکهای مدفوع عموما به تعداد کمتر از ارگانیزم های شاخص دیده می شوند و اما در آب دریا بهتر زنده می مانند.

شمارش و شناسایی باکتری 

در بسیاری از آزمایش‌های میکروبی باید بتوانیم تعداد باکتری را بشماریم. این شمارش می‌تواند در یکسان‌سازی دوز مصرفی باکتری یا مقایسه و سنجش اثر یک ماده بر شمار باکتری  به‌کاربرده شود.

باکتری های منفرد به طور معمول با یکی از روش‌های زیر شمارش می‌شوند

1. شمارش مستقیم میکروسکوپی
2. شمارش صفحه (پاشیدن و پخش)
3. صافی غشایی
4. تخمیر چند لوله‌ای

1. شمارش مستقیم

روش کار در این حالت شمارش مستقیم کلونی ها با استفاده از میکروسکوپ‌ها می‌باشد. چون در این روش تمایز بین سلول‌های زنده و مرده دشوار است شمارش صورت گرفته شمارش کلی است.

روش دیگر برای دست یابی به شمارش مستقیم به وسیله یک قطعه شمارنده الکترونیکی است که در آن نمونه شامل باکتری از سوراخی عبور داده می‌شود. با عبور باکتری از روزنه‌ی دستگاه قابلیت هدایت الکترونیکی مایع داخل روزنه کاهش می‌یابد.
تعداد دفعات این کاهش و میزان ان بسته به تعداد باکتری است. متأسفانه قطعه الکترونیکی نمی‌تواند این باکتری و ذرات غیر زیستی تفاوت قائل شود. همچنین گرفتگی روزنه یکی از مشکلات جدی این روش است.

2. روش شمارش صفحه پاشیدن و پخش

این روش برای کشف، شناسایی و شمارش باکتری ها به کار می‌رود. در این روش نمونه فاضلاب به صورت پیاپی رقیق می‌شود و مقدار کمی از هر رقت با یک محیط کشت مایع گرم شده مخلوط شده و در ظرف کشت ریخته می‌شود و اجازه داده می‌شود که پس از سرد شدن سفت شود سپس تحت شرایط کنترل شده داخل انکوباتور قرار می‌دهند.

کلونی های جداگانه برتر که پس از انکوباسیون روی پلیت ایجاد شده است و نتایج به عنوان (colony-forming units) در واحد حجم نمونه بیان می‌شود.(cfu/ml)
درگذشته این‌گونه پنداشته می‌شد که هر کلونی از یک باکتری تنها ایجادشده است ولی استفاده از cfu بدین معنا نیست.

درروش کشت گسترده مقدار کمی از فاضلاب رقیق‌شده روی سطح یک ظرف کشت آماده که شامل محیط کشت جامد مناسب است ریخته و گسترده می‌شود.

3. روش فیلتر غشایی mf

در این روش حجم مشخصی از نمونه از فیلتر غشایی که سوراخ‌هایی کوچک در حد 0.45 میکرومتر دارد عبور داده می‌شود. باکتری به دلیل اندازه‌شان روی فیلتر باقی می‌مانند سپس باکتری را در تماس با نوعی از جلبک قرمز که دربردارنده‌ی مواد مغذی برای رشد باکتری موردنظر است قرار می‌گیرد و پس از انکوباسیون کلونی های روی سطح کشت قابل شمارش بوده و غلظت در نمونه‌ی اصلی مشخص می‌شود.mf نسبت به روش mpn در سریع‌تر بودن و ارائه شمارش مستقیمی از ارگانیسم ها برتری دارد.

در مسائل محیط زیستی روش mf برای کلیفرم و استرژتوکوس های مدفوعی برخلاف روش‌های شمارش مستقیم و کشت گسترده به کار می‌رود.

4. روش تخمیر چند لوله‌ای

این روش بر اصل رقیق‌سازی در حد محو شدن استوار است. غلظت باکتری های کلی فرم اغلب به صورت mpn/100ml گزارش می‌شود.

تأکید می‌شود که mpn غلظت خالص ارگانیسم های موجود نیست بلکه یک تخمین آماری از این غلظت است. روند کامل فن تخمیر چند لوله‌ای برای کلیفرم سه بخش است که با: احتمالی، تأییدی، تکمیلی بیان می‌شود.

روشی مشابه برای باکتری‌های کلی فرم مدفوعی و همچنین سایر گروه‌های باکتری وجود دارد. mpn می‌تواند مستقیماً با استفاده از توزیع و یا با معادله‌ی توماس تعیین شود.

منبع: Mpn most probable number

شرکت زادآب به عنوان تولیدکننده تجهیزات آب و فاضلاب آماده ارائه مشاوره رایگان به شما عزیزان می باشد. در صورت نیاز به مشاوره با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید.

021-55256411-12

0912-4349929

نوشتن دیدگاه